Boże Narodzenie coraz bliżej. Pora gorączkowych przygotowań, zakupów, sprzątania, ozdób na choinkę, prezentów a potem gotowania i wreszcie - biesiadowania w gronie rodziny i przyjaciół.
Każdy z nas ma własne wspomnienia smaków i zapachów wigilijnych dań przygotowywanych w kuchni babci czy mamy.

Tradycyjne potrawy: zupy, pierogi, ryby, sałatki, wypieki w różnych odmianach powielamy dzisiaj w naszych domach. Mamy wśród nich te szczególnie lubiane i te, które robimy, bo tak nakazuje polska tradycja.
Jest wśród nich jedno danie, które przygotowujemy z obu powodów - król świątecznych ciast - Jego Wysokość Makowiec.

Cicho jak makiem zasiał ...

Tradycja używania maku w kuchni sięga głębokiej przeszłości. Ale zanim mak stał się surowcem kulinarnym, był rośliną magiczną, stosowaną w obrzędach i medycynie ludowej.

Zjedzenie surowego maku, wypicie mleczka wyciśniętego z zielonej makówki lub naparu z makowin to były sposoby na zaśnięcie, uśmierzenie bólu, wprowadzenie w stan odurzenia.



Według starożytnych Greków kwiaty maku porastały brzegi rzeki Lete - rzeki zapomnienia, która wyznaczała granicę między światem żywych i umarłych. Mak wiązano ze śmiercią i bogiem snu Morfeuszem, królową podziemi Demeter oraz Dionizosem, który winem upijał ludzi do nieprzytomności, a jego głowę zdobiła korona, w którą wplecione były makówki.

Legendy chrześcijan głoszą, że maki wyrosły tam, gdzie w ziemię wsiąkały krople krwi ukrzyżowanego Chrystusa. Według innych opowieści Matka Boska miała jeść kutię - potrawę z maku, pszenicy i miodu - w dniu narodzin swojego syna. Jeszcze dziś na kresach wschodnich nie ma tradycyjnej wieczerzy wigilijnej bez tego dania.

Mak to również symbol płodności

- jedno wysiane ziarenko maku to 30 tysięcy nowych nasion. Mak jedzony podczas świąt ma być sposobem na dostatek, mnożenie się pieniędzy. Są gospodynie, które w makowcach zapiekają monety, a ich znalazcy mają mieć przez to zagwarantowane życie w bogactwie i luksusach.

Mak w kuchni polskiej.

Z magicznych obrzędów szeptuch i zabiegów znachorów mak szybko przeniknął do kuchni i stał się dodatkiem, a nawet podstawą do przygotowywania smacznych potraw.

Jak podają źródła jeden z kucharzy z pałacu w Wilanowie upiekł struclę makową z wizerunkiem ukochanej żony króla Jana III Sobieskiego. Królowa Marysieńka była tak zachwycona wyglądem i smakiem strucli, że obsypała piekarza zaszczytami i pieniędzmi. Dla króla Stanisława Augusta cukiernicy przygotowywali makowce o długości ponad dwóch metrów, które musiało dźwigać kilkoro kucharczyków.

Strucle z ciasta półfrancuskiego, krucho-drożdżowe, drożdżowe, zawijane rulony, plecione wieńce i kołacze, rogaliki, bułeczki, czy makowiec japoński - wybór rodzajów i form makowców jest ogromny. Każda gospodyni ma swój sprawdzony przepis, ale dobre makowce wychodzą tylko wówczas, gdy użyjemy najlepszych składników.

Podstawa to mak

- delikatny w smaku mak biały lub popularny niebieski musi być suchy, czysty, niestęchły. Mak zleżały może być gorzki , a wówczas na pewno zepsuje smak potrawy. Choć sam mak jest dość ciężkostrawny, to dodaje się do niego równie ciężkie dodatki: masło, miód, orzechy, migdały, jajka. Wierzch makowca posypuje się kruszonką, cukrem pudrem, polewa lukrem.




Przez użycie takich składników makowce są ciężkostrawne i zabójczo kaloryczne, ale ciasto makowe w wersji fit to nie jest dobry pomysł. Dla smaku prawdziwego polskiego makowca warto po świętach pocierpieć w siłowni...

A więc - do makowca zapraszamy!